Mevlana Tıp Bilimleri Dergisi Son Sayı

Havacılıkta Spasyal Dezoryantasyon (SD), bir pilotun uçağın yeryüzüne veya yakınındaki diğer hava araçlarına göre konumunu veya hareketini yanlış algılaması durumudur. SD olaylarının uçuşta ne sıklıkta yaşandığını ve ne seviyede tehlike yarattığını değerlendirmek amacıyla yaşları 24-46 arasında değişen 203 pilota anket uygulanmıştır. Helikopter pilotları en sık ‘Gece Görüş Gözlüğü (GGG) kullanımına bağlı his yanılgısı' (%93.8) ve ‘Brownout- whiteout illüzyonu (%93.8) nakliye uçağı pilotları en sık ‘Yaklaşma ve iniş sırasında his yanılgısı’ (%82.6) ve jet pilotları en sık 'Anti-collision ışıklarının bulut/sis yansımalarının yarattığı his yanılgısı' (%92.7) ve ‘Leans illüzyonu’ (%92.7) nedeniyle SD yaşamıştır. Genel maksat helikopteri pilotları ile taarruz helikopteri pilotları arasında ‘Brownout- whiteout illüzyonu’nun uçuşta yarattığı tehlike skorları açısından anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0.001). Bu pilotlar arasında ‘Yeryüzü gökyüzü ışıklarının birbirine karıştırılması yanılgısı' yaşanma sıklığı açısından da anlamlı bir fark bulunmuştur (p=0.035). Jet, helikopter ve nakliye pilotları arasında da bu illüzyonun yaşanma sıklığı açısından anlamlı bir fark saptanmıştır (p<0.001). Havacılıkta hala sürmekte olan SD sorunu ve bunun uçuş emniyeti üzerindeki yıkıcı etkileriyle başa çıkabilmek için, pilota özel uçuş profilleri geliştirilmeli ve her bir uçak modeline özgü SD simülasyonların fizyolojik eğitimlere dahil edilmelidir.

Amaç: Bu araştırmanın amacı Trabzon/Ortahisar’da sağlıklı beslenme danışmanlığına başvuran yetişkinlerin yeme bağımlılığı sıklığını ve bu sıklığı etkileyen faktörleri belirlemektir.
Yöntem: Araştırma kesitsel türdedir. Çalışma kapsamına 181 erişkin alınmıştır. Çalışma verilerinin toplanmasında demografik özellikler formu ile Yale Yeme Bağımlılığı Ölçeği kullanılmıştır. p değeri 0,05'ten küçük olduğunda anlamlı kabul edilmiştir.
Bulgular: Araştırma katılımcılarının %79,6’sı kadın ve %69,1’i evliydi. Ortalama yaş 37,16±11,7 yıl ve ortalama beden kitle indeksi 31,44±6,09 kg/m2 idi. Başvuranların %21,7’sinde yeme bağımlılığı belirlendi. Yeme bağımlılığı ile psikolog/psikiyatristle görüşme durumu, sigara kullanma, beden kitle indeksi ve katılımcı beyanına göre yeme hızı değişkenleri arasında anlamlı ilişki belirlendi (sırasıyla p=0.001, 0.032, 0.005, 0.045). Yeme bağımlılığı ile diğer değişkenler arasında anlamlı ilişki belirlenmedi.
Sonuç: Araştırma sonucunda yeme bağımlılığı sıklığı %21,7 olarak belirlenmiştir. Bu sıklık yüksek olup, literatürdeki yurt içi ve yurt dışı çalışmalarla uyumludur. Bu önemli halk sağlığı sorunu, sağlıklı beslenme danışmanlığı, beslenme klinikleri, aile sağlığı merkezleri ve okulları kapsayacak şekilde gerçekçi uygulamalar ve müdahaleler gerektirmektedir.

Amaç: Dil bozukluğu sözcük dağarcığının azlığı, cümle yapılarının sınırlı olması ve konuşma bozukluğu ile karakterize nörogelişimsel bir bozukluktur. Emosyon regülasyonu bireyin duygularının ifadesinin gücünü ve zamanlamasını değiştirmek için kullandığı bilişsel ve davranışsal becerileri ifade eder. Sağlıklı bir iletişim kurabilme becerisi duygu düzenleyebilme kapasitesi ile yakından ilişkilidir. Bu çalışmada okul öncesi dönemde dil bozukluğu tanısı alan çocukların emosyon regülasyonu, sorunlu davranışları ve bunların birbirleri ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmaktadır.
Yöntem: Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı-5’e göre dil bozukluğu tanısı alan 2-6 yaş arası 46 katılımcı ile hasta grubu ve herhangi bir psikiyatrik tanısı olmayan 2-6 yaş arası 40 sağlıklı katılımcı ile kontrol grubu oluşturulmuştur. Klinisyen tarafından sosyodemografik veri formu, katılımcı ebeveynleri tarafından duygu düzenleme ölçeği ve okul öncesi davranış ölçeği doldurulmuştur. 
Bulgular: Gruplar arasında cinsiyet ve yaş dağılımı açısından anlamlı farklılık saptanmadı. Dil bozukluğu grubunda duygu düzenleme ölçeği toplam puanı (p=0,002) kontrol grubuna kıyasla anlamlı olarak düşüktü. Okul öncesi davranış ölçeği toplam puanı dil bozukluğu grubunda kontrol grubuna kıyasla anlamlı olarak daha yüksek saptanmıştır (p=0,01). Ölçek toplam ve alt ölçek puanları arasında herhangi bir korelasyon saptanmamıştır.
Sonuç: Çalışmamızdan elde ettiğimiz sonuçlar yaşıtlarına kıyasla dil bozukluğu tanılı çocukların emosyon regülasyonu becerilerinin daha zayıf ve davranış sorunlarının daha fazla olduğunu göstermektedir. Dil bozukluğu tanısı olan çocukların duygusal ve davranışsal açıdan erken dönemde takibe alınmasının, duygu düzenleme becerilerinin geliştirilmesinin ve davranış sorunlarının önüne geçilmesinin bu çocukların mental sağlığı açısından önemli olabileceğini düşünüyoruz.

Amaç: Bu çalışmada kliniğimizde görülen plasenta previa ve PAS olgularının demografik özellikleri ile anne ve perinatal sonuçlarını üç dönem boyunca değerlendirmeyi amaçladık.
Yöntemler: Çalışmaya dahil edilen 94 katılımcının (kontrol = grup 1; n=30, plasenta previa = grup 2; n=44 ve PAS = grup 3; n=20) sosyodemografik özellikleri ile laboratuvar sonuçları veri tabanına kayıt edildi ve gruplar arasında karşılaştırıldı.
Bulgular: Gebelik, parite, önceki sezaryen doğum sayıları, başvurudaki semptomlar, ultrasonografide invazyon belirtileri, doğumdaki gebelik yaşı, doğum ağırlığı, yenidoğan yoğun bakım ünitesine kabul oranı, histerektomi oranı, hastanede kalış süresi, kan transfüzyonu ve atoni açısından gruplar arasında anlamlı farklılık saptandı (p<0,05). Ameliyat sonrası Hb (grup 1 vs 2, 10,96+1,78 vs 9,66+) 1,22; p<0,001 ve grup 1 vs 3, 10,96+1,78 vs 9,37+1,20; p<0,001) ve Htc (grup 1 vs 2, 32,23±2,84 vs 28,83±3,97; p=0,001
ve grup 1 vs 3, 32,23±) 2,84 vs 28,36±3,49; p<0,001) düzeyleri arasında farklılık vardı.
Sonuçlar: Plasenta previa ve PAS olgularında ultrasonografi ile invazyon durumu ve doğum zamanlaması belirlenmelidir. Üçüncü basamak merkezlerdeki PAS'lı gebe kadınlara multidisipliner yaklaşım ve deneyimli bir ekibin katılımı, anne morbidite ve mortalite oranlarının azaltılmasında çok önemlidir.

Aim: It is known that the half-life of pregabalin increases with age. This may be related to the decline in kidney function with age. In this study, it was aimed to investigate the neurotoxicity and renal toxicity that pregabalin may cause.
Materials and Methods: 100 patients followed up in the Department of Neurology between 2019-2020 were included for the study.It was planned to scan the hospital files of the adult patient group using pregabalin. The data obtained as a result of possible changes in serum electrolyte levels and kidney functions of patients with pregabalin indication were evaluated. Peripheral blood urea, uric acid, creatinine, serum electrolyte levels of the patients were determined and glomerular filtration rate (GFR) was analyzed twice, in six months for possible changes in kidney functions.
Results: Arithmetic mean values and changes were examined in patients who were measured twice in a six-month period. The effect of pregabalin use on urea and uric acid values, which are markers of renal function, was found to be statistically significant (p<0.05). There was no statistically significant effect on GFR, creatinine, Na+, Cl–, K+, Ca+2, Mg+2 and P+3 parameters (p>0.05).
Conclusion: This study may be useful to investigate the effects of pregabalin on other organs. The data obtained may contribute to the provision of information that may be useful to drug research and development institutions and to increase drug safety.

Amaç: Mesane kanseri sadece fiziksel hasara neden olmakla kalmayıp, aynı zamanda psikolojik sıkıntıları da beraberinde getiren önemli bir malignitedir. Depresyon, mesane kanseri hastalarında en sık görülen ruhsal hastalıklardan olup hastalık ve ilişkili faktörlere bağlanmaktadır. Çalışmamızda mesane kanseri tanısı konulmuş olan hastalarda depresif semptomların şiddeti tümör özelliklerinin karşılaştırılması ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır.
Yöntemler: Üroloji Kliniği’ne başvurup USG ile mesane kanseri tanısı alan 30 hasta çalışmaya dahil edildi. Hastaların 21 soruluk Beck Depresyon Envanteri(BDE)’ni doldurması istendi. Hastaların yaş, cinsiyet, tümör boyutu ve BT görüntülemelerine göre yapılan klinik TNM evreleri kaydedildi. Daha sonra veriler hastaların tümör özellikleriyle birlikte değerlendirilerek sonuçlar SPSS ile değerlendirildi.
Bulgular: Hastaların ortalama BDE skoru 9,43±7,93 olarak ölçüldü. 17 hasta BDE’ye göre Minimal, 9 hasta Hafif, 2 hasta Orta, 2 hasta Şiddetli depresyon sınıfına dahil olduğu görüldü. Tümör boyutu ve BDE arasında yapılan ROK kurv analizine göre tümör boyutunu 1,75 cm cutoff değer kabul edersek bu değerin üzerinde BDE’nin anlamlı olarak yüksek olduğu görülmüştür.(p:0,016)(Resim 1)
Ayrıca yapılan korelasyon analizinde BDE skoru ile tümör boyutunun pozitif korele olduğu bulunmuştur. (p:0,002)
Sonuç: Mesane kanseri depresif semptomlara sebep olabilen önemli bir hastalıktır. Çalışmamızda tümör boyutunun semptom düzeyine etkisi araştırılmış olup büyük tümöre sahip hastalarda semptomların daha şiddetli olduğu sonucuna varılmıştır. Mesane kanseri olan hastalarda hastalık tanısı ve takibi sırasında depresif semptomları olan hastalarda psikiyatri görüşü alınmalıdır.

Amaç: Bu çalışmada FMS hastalarında kinezyofobi düzeyini analiz etmek ve kinezyofobi ile ağrı, hastalık aktivitesi, yorgunluk, fiziksel aktivite düzeyi, fonksiyonel mobilite ve kor kas dayanıklılığı süreleri arasındaki olası ilişkiyi araştırmak amaçlanmıştır.
Gereçler ve Yöntem: Bu çalışmaya FMS'li 41 kadın katılmıştır. Hastalar kinezyofobi için Tampa Kinezyofobi Skalası, ağrı düzeyi için görsel analog skala, hastalık aktivitesi için Fibromiyalji Etki Anketi, fiziksel aktivite düzeyi için Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi-Kısa Form ve yorgunluk için Yorgunluk Şiddeti Ölçeği kullanılarak değerlendirildi. Kor kas dayanıklılık ve fiziksel uygunluk testleri uygulandı. İstatistiksel analiz için Spearman korelasyon katsayıları ve Mann-Whitney U testi uygulandı.
Bulgular: Hastaların hastalık durasyonu 3 (2/10) yıldı ve 25'inde (%60,9) yüksek düzeyde kinezyofobi vardı. Kinezyofobi ile ağrı düzeyi (p<0.001), fiziksel aktivite düzeyi, yorgunluk, fiziksel uygunluk testleri ve gövde fleksör kas dayanıklılık süresi (p<0.05) arasında anlamlı ilişkiler tespit edildi. Ancak kinezyofobinin hastalık aktivitesi ve diğer kor kas dayanıklılık testleri ile ilişkisi yoktu (p>0,05). Ağrı,
yorgunluk ve fiziksel aktivite düzeyi, fiziksel uygunluk testleri, gövde ekstansör testi dışındaki kor kas dayanıklılık testleri yüksek kinezyofobi ve düşük kinezyofobi grupları arasında farklılık gösterdi (p<0,05). Ancak yüksek kinezyofobi ve düşük kinezyofobi grupları arasında hastalık aktivitesi benzerdi (p>0,05).
Sonuç: Kinezyofobinin ağrı, fiziksel aktivite düzeyi, yorgunluk, gövde fleksör kas dayanıklılığı ve fonksiyonel hareketlilik ile ilişkili olduğu görülmektedir. FMS hastalarında kinezyofobi ve ilişkili faktörlerin değerlendirilmesi rehabilitasyon programının oluşturulmasına yardımcı olabilir.

Bochdalek hernisi konjenital diyafragma hernilerinin en sık görülen tipi olup yetişkinlerde görülme sıklığı oldukça nadirdir. Daha çok yenidoğanda görülür. Defektler büyük oranda sol taraftadır. Sağ tarafta ve bilateral olarak da görülebilirler. Genellikle nonspesifik solunum ve gastroinstestinal semptomlarla karşımıza çıktığı için erişkinlerde geç tanı alırlar. Literatür incelendiğinde yetişkin bireylerde bochdalek hernisi olgularının azlığı dikkat çekmektedir. Olgu sunumu sayısı sınırlıdır. Biz bu olgu sunumumuzda birkaç yıldır varolan nefeste daralma ve sırta vuran ağrı şikayetleriyle gelen ve yapılan incelemeler sonucunda sol diyafragma posteriorundaki defektten toraksa herniye kolon ansları ve intratorasik ektopik böbrek tespit edilen 54 yaş erkek hastayı nadir görülen bir vaka olması nedeni ile sunacağız.

İnfantil hipertrofik pilor stenozu (İHPS), pilorik düz kas liflerinin hiperplazisine bağlı olarak pilor kanalının daralmasıdır. Yenidoğan döneminde görülen mide çıkışı darlıklarının en sık sebebidir. Genel olarak, doğum sonrası herhangi bir problemi olmayan 3-6 haftalık infantlarda beslenmeyi takiben fışkırır tarzda ve safrasız kusma ile kendini gösterir. Tanı konulamayan vakalarda dehidratasyon, ciddi
beslenme bozukluğu, asit-baz dengesizliği ve apne ile seyredebilmekte olup, ihmal edilmesi halinde ölümle sonuçlanabilir (1,2). Yapılan çalışmalarda erkek çocuklarda kızlara göre 4 kat daha sık görülmektedir. Tanı için öykü ve fizik muayene yeterli olsa da ultrasonografi (USG) ve kontrastlı pasaj filmler ile tespit edilmektedir. Tedavi cerrahi olarak yapılan ekstramukozal pyloromyotomidir. Bu yazıda, 1 hafta önce başlayan ara ara nefes almada zorluk-apne, uyku hali ve beslenememe şikâyeti ile başvurup İHPS tanısı alan 1 ay 7 günlük bir erkek olguyu sunmayı amaçladık.

Sellülit, derin dermis ve deri altı yağ dokusunu içeren derinin akut bir enfeksiyonudur. Klinik belirtiler; kızarıklık, şişlik, sıcaklık ve hassasiyet gibi enfeksiyonun görüldüğü bölgede ortaya çıkar. Sellülit tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlar, nekroz, apse ve osteomiyelite yol açabilir. Streptococcus pyogenes ve Staphylococcus aureus (S. Aureus) en sık izole edilen bakteriler arasındadır. Bu bakteriler genellikle deri bütünlüğünün bozulduğu yerlerden dokuya ulaşmaktadır. Hastalarda nadir durumlarda selülit çevre dokulara yayılabilir, apse oluşumunu veya osteomiyeliti tetikleyebilir. Bu yazımızda travmaya sekonder sol tibia ön yüzde selülit olarak başlayan, giderek ilerleyerek apse ve çevre dokuda nekroz gelişimine sebep olan sellülit-apse vakası sunulmuştur. Bilinen hastalığı olmayan 17 yaşında erkek hasta, 10 gün önce merdivenden düşme sonrası sol bacak ön yüzde başlayan şişlik ve kızarıklık şikayeti ile başvurdu ve sellülit tanısı aldı. İzlemde nekrotik yumuşak doku enfeksiyonu gelişti ve yara kültüründe S. aureus üremesi oldu. Olgumuz komplikasyonsuz şekilde başarıyla tedavi edildi. Cilt ve yumuşak doku enfeksiyonlarını tedavi etmek için genellikle birinci kuşak sefalosporinler ve antistafilokokal penisilinler ilk tercihlerdir. Ancak, metisilin dirençli S. aureus (MRSA) tarafından oluşturulan enfeksiyonları etkin bir şekilde kontrol etmeyebilirler. Antibiyotik seçimi önemli olsa da, enfekte yabancı cisimlerin çıkarılması, apse varsa cerrahi olarak drenajı ve düzenli yara temizliğinin sağlanması gibi destekleyici önlemler başarılı bir iyileşme için hayati öneme sahiptir. Sonuç olarak, cilt ve yumuşak doku enfeksiyonlarını yönetmede klinik değerlendirme çok önemlidir. Çünkü laboratuvar sonuçları hastanın durumunu tam olarak yansıtmayabilir. Ampirik antibiyotik tedavisi; lezyonun şiddeti, klinik durum ve muhtemel patojenler göz önünde bulundurularak derhal başlatılmalıdır. Etkilenen bölgeden kültür almak, etkeni tanımlamada ve antibiyotik direnç
paternlerini belirlemede yardımcı olur ve buna göre tedavi planını yönlendirir.